Dag 4: van Tongerlo naar Scherpenheuvel (20,4 km)

• https://www.relive.cc/view/1544982269

Perioden met zon, max. temp 18º

Vandaag 20,4 / totaal 89,5 km

Na een goede nachtrust werd ik om 06:40 uur wakker door klokkengeluid. Dit was de aankondiging van weer een nieuwe dag en het sein dat de lauden ging beginnen. Zoals ik dat gisteren al had aangegeven heb ik er deze keer voor gepast. Bij het openen van de gordijnen keek ik tegen een strak blauwe lucht aan, dat ziet er dus goed uit vandaag. Nadat ik even vluchtig door de digitale krant en de social media had gebladerd heb ik mijn spullen weer bij elkaar geraapt, de kamer gefatsoeneerd en me vervolgens begeven naar de eetkamer. Het ontbijt zou direct na de lauden worden geserveerd, maar omdat de lauden ongeveer een uur tijd in beslag zou nemen had ik nog alle tijd. Haasten is er überhaupt de komende tijd niet bij voor mij, wat een heerlijk gevoel is dat. 

De abdij van Tongerlo heeft twee gastenpaters die zorg dragen voor de gasten van de abdij. Het zijn de hoofdpater Ivo en Pablo zijn adjudant. 

Gisteren werd ik in een reactie op mijn schrijven van mijn vorige gastheer Jos, er op geattendeerd dat er een Latijnse spreuk op de gevel van de abtswoning staat. Deze spreuk zou een wijze raad voor pelgrims moeten zijn. Dus ik vanmorgen nog voor het ontbijt even de gevel van de abswoning opgezocht. Boven in het fronton was een Bisschoppelijk wapenschild afgebeeld. Naast veel franje en tierlantijnen bestond het wapenschild uit twee springende herten en twee schildpadden die ten opzichte van elkaar elk diagonaal stonden. Daaronder stond de Latijnse tekst “Festina Lente” geschreven. 

Tijdens het ontbijt kwamen de twee gastenpaters nog even gedag zeggen, waarna ik meteen de vraag stelde wat de vertaling van deze spreuk betekende. Pater Ivo gaf mij de uitleg en vertelde; “Festina” is haast en “Lente” is langzaam. De herten symboliseren “haast” en de schildpadden “langzaam”. De spreuk betekent; “Haast u Langzaam”. Inderdaad Jos een erg wijze tekst die zeker voor de pelgrim van toepassing is. Pelgrimeren is immers ook onthaasten in meerdere zinnen des woords. Ga als pelgrim niet te snel, niet letterlijk en ook niet figuurlijk. Je zou er blessures door kunnen krijgen als je te veel en te snel vooruit wilt gaan. Een dag 40 kilometer stappen is te doen, maar neem daarna wel één of twee dagen rust, doe je dat niet dan loop je jezelf voorbij en komen de lichamelijke gebreken. Ook moet je de tijd nemen om alle indrukken goed in je op te nemen en verwerken, zodat het hoofd leeg gemaakt wordt en je weer klaar bent voor nieuwe avonturen. “Haast U Langzaam” een wijze tekst die mij onderweg nog vaak zal waarschuwen vrees ik. Stapje voor stapje, dan kom je er ook wel, het duurt wat langer, maar onderweg zie je daardoor ook weer veel meer, dus waarom zou ik me haasten. Deze tekst is trouwens bedacht door een voormalige abt van de abdij; Joseph Peter Van der Achter (1723-1745). De tekst zelf bestond natuurlijk al in de klassieke oudheid, maar abt Van der Achter heeft het hier toegepast.

Een andere Latijnse tekst las ik tijdens het ontbijt in de eetzaal. Op de schouw van de haard stond in steen een tekst uitgehouwen die luidde “Veritas Vincit” wat “De waarheid Overwint” betekent. In het huidige wapen van de abdij van Tongerlo komt deze tekst terug, zo ook in de stempel die ik nog ontving na mijn ontbijt. Met nog een woordje in het gastenboek heb ik de paters van Tongerlo bedankt voor hun gastvrijheid, waarna ik mijn weg vervolgde, op naar Scherpenheuvel. 

Het was vandaag een erg koude ochtend, de mooi blauwe lucht van vanochtend was het gevolg van een heldere nacht en dat betekend in deze tijd van het jaar dat het nog erg koud kan zijn. Met de minimum temperatuur van 4º was het nog net geen nachtvorst. Het wordt tijd dat de ijsheiligen zich komen melden, dat scheelt een jas. Gelukkig was de wind gaan liggen en het zonnetje scheen al lekker. 

Na eerst nog een wandelingetje binnen de abdijmuren verliet ik de abdij door dezelfde poort als waar ik gisteren naar binnen was gelopen. Nu viel het me op dat de lindebomen vol zaten met kauwen, daar had ik gisteren niks van gemerkt. De abdij zal al mijn aandacht wel getrokken hebben. Ik liep de Abdijstraat uit richting Westerlo. Over de route kan ik verder kort zijn. Simpel gezegd; ik had het traject voor vandaag opgedeeld in drie delen van elk ongeveer 1,5 uur lopen. Een wijze les, die ik voornemens ben te blijven volgen. Het eerste deel bestond louter uit het lopen langs een provinciale weg (Westerlo-Averbode), maar gelukkig wel over een vrijliggend fietspad en door de vroegere Merodebossen. Eeuwenlang waren de prinsen de Merode de heren van Westerlo, dus al die landerijen en bossen waren hun eigendom. Na ongeveer 1,5 uur kwam ik bij het eerste cafeetje wat open was. De kroeg van Mie Maan, had ik daarvoor al bijna vier dagen moeten lopen. Het was amper 10:00 uur, maar binnen was het best wel druk. Veel oudere mensen zaten er te brunchen, computeren, kranten te lezen en te kletsen. Bij het zien van de Jacobsschelp op mijn rugzak was ik meteen onderwerp van het gesprek en heb zo lekker drie kwartier kunnen babbelen. Het tweede deel, was meteen ook het mooiste deel van de dag. Ik liep alleen maar over zandpaden door bossen en heide. In de verte zag ik een schaapherder met zijn kudde over de heide slenteren. Ook werd ik opgeschrikt door een vechtend stelletje echte inheemse vogels, Vlaamse gaaien. De route ging verder langs Blauberg en ik verliet de provincie Antwerpen, nu liep in in Brabant (dat klinkt bekend). Zo liep ik door de bossen met een steeds feller schijnende zon. Ik merkte al erg goed dat de temperatuur aan het stijgen was. Moest ik vanochtend nog handschoentjes aan toen ik vertrok, inmiddels had ik ook al mijn windjak en fleecevest uitgetrokken. Liep ik alleen nog in een wandelshirt met daaronder een T-shirt. 

Toen ik de bossen uitliep doemde uit het niets de abdij van Averbode op, waar ik mijn 2e rustmoment had gepland. Ik liep door de abdijpoort en kwam op het binnenterrein alwaar een spiegelvijver was gesitueerd. Doordat het toch nog wel wat waaide was van de spiegelingen in het water weinig te zien. Toen ik de abdijkerk betrad zag ik dat er net eucherastie viering bezig was. Beleefd heb ik de dienst bijgewoond, het was toch mijn rustmoment en heb er nadien nog wat foto’s gemaakt. Ik ontdekte er een beeld van de H. Jacobus, maar dat is niet de Jacobus van Santiago de Compostella. 

Het verhaal van de abdij van Averbode is hetzelfde als dat van de andere norbertijnenabdijen. Waarmee deze abdij zich onderscheid van de anderen is dat de Vlamingen Averbode vooral kennen van de uitgeverij voor jeugdtijdschriften die via het onderwijs een grote verspreiding kennen. Aan de oorsprong ligt het gekochte drukpersje waaruit een grote drukkerij groeide. 

Na mijn lunch stapte ik maar weer eens verder. Ik had 2 uur verbleven in en om de abdij, dus rust genoeg gehad om aan het laatste deel van de etappe te beginnen. Maar ook over dit stuk valt bar weinig te vertellen. Geen wandelpaden, geen bossen, velden of heide. Alleen maar doorgaande wegen en een enkele woonwijk. Het enig noemenswaardige is het dorpje Zichem. Zichem was ooit een Oranjestad, maar is verwoest en geplunderd door de Spaanse troepen in 1578. De ouderen onder ons zullen Zichem ook wel kennen van het boek van Ernest Claes, “de Witte” genaamd (en verfilmd in mijn jonge jeugdjaren). Op de markt herinnerd een standbeeld van Claes met de Witte op zijn schouders ons aan die tijd. Lang ben ik er niet gebleven, ik ging verder naar Scherpenheuvel, een erg bekend Maria-bedevaartsoord. De mij vertrouwde omgeving gaat nu langzaam veranderen, de eerste glooiingen in het landschap komen in zicht (vergelijkbaars met ons Zuid Limburg). Van Zichem naar Scherpenheuvel is maar 3,2 kilometer dus nog ruim een half uurtje dan sta ik voor de basiliek. Bij het naderen van het stadscentrum werd het langzaam steeds drukker. Het viel me al op dat er veel horecagelegenheden en winkel te zien waren. Dat zie je met wandelen in de natuur (gelukkig) niet. Gekomen bij de basiliek, die op een rond plein gesitueerd is, zag ik overal souvenirwinkels, ijsco-kramen en eettentjes. Nu begrijpt ik waarom Scherpenheuvel ook wel ‘het Jerusalem van de Lage landen’ wordt genoemd. Toen ik de basiliek betrad zat deze al aardig vol, wat bleek; het was bijna 15:00 uur en er zou een Maria-bedevaartsmis gehouden gaan worden. Ik kon nog net voor de mis de sacristie binnen om een stempel in mijn pelgrimspaspoort te scoren. Daarna snel nog wat foto’s en net voordat de mis begon ben ik vertrokken. Ik kom graag in oude gebouwen, waaronder ook kerken, om te genieten van de gotische architectuur, de barokke ornamenten en oude schilderijen en beeldhouwwerken. Het moet niet al te gek gaan worden dit, maar dat is de consequentie als je de snelle doorsteek niet wilt maken en voor het extra ommetje via de abdijen kiest. Direct naast de basiliek was mijn onderkomen voor de komende nacht. Ik verblijf in een kerkelijk onderkomen, onthaalcentrum “De Pelgrim” en is gevestigd in de vroegere schoolgebouwen van de zusters Ursulinen. De zusters zijn inmiddels allemaal weg en vier paters runnen de zaak. Ik begreep dat er vanmorgen een wandelgroep vanuit Maastricht hier op bedevaart is geweest, lopend 2 dagen heen en 2 dagen terug. 

Nadat  mijn kamer gekregen te hebben, snel gedoucht en kleding gewassen, waarna ik op het terras mijn eigen mis heb opgevoerd, deze keer bijgestaan door een lekker abdijbiertje van Averbode. Die van Postel en Tongerlo smaakten overigens ook heerlijk, net zoals de Duvel die ik van Jos en Emma had gekregen. Zolang het maar bij één blijft na zo’n wandeltocht moet dat kunnen vind ik. Dit is nu even mijn bezinningsmonent. Voor morgen heb ik een langere etappe gepland, ik loop naar Orsmaal. Doordat ik de variant Scherpenheuvel in mijn route had opgenomen moet ik eerst weer op de oude route zien te komen. Ik vrees dat het in het begin weer veel langs doorgaande wegen wandelen zal zijn, maar wie weet kom in een mooie knooppunten route tegen. Dat zal ik morgen gaan ondervinden. Het zal morgen waarschijnlijk de laatste keer zijn dat ik in mijn moerstaal kan communiceren, we gaan het beleven. Nu de nodige rust nemen en effe bijtanken, kan ik er morgen weer tegenaan.